Τα smartphone έχουν γίνει σχεδόν καθολικά μεταξύ των παιδιών, με έως και το 91% των 11χρονων να έχουν ένα. Όμως, τα παιδιά χάνουν τη ζωή τους χωρίς τηλέφωνο – ή έχουν εκπληκτικά οφέλη;
Είναι ένα πολύ σύγχρονο δίλημμα. Πρέπει να δώσετε στο παιδί σας ένα smartphone ή να το κρατήσετε μακριά από τις συσκευές όσο το δυνατόν περισσότερο;
Ως γονιός, θα σας συγχωρούσαν που θεωρείτε ένα smartphone ως ένα είδος κουτιού της Πανδώρας με την ικανότητα να απελευθερώνει όλα τα κακά του κόσμου στην υγιεινή ζωή του παιδιού σας. Η συγκλονιστική σειρά από τίτλους που σχετίζονται με τον πιθανό αντίκτυπο της χρήσης του τηλεφώνου των παιδιών και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι αρκετά για να κάνουν οποιονδήποτε να θέλει να εξαιρεθεί. Προφανώς, ακόμη και οι διασημότητες δεν έχουν ανοσία σε αυτό το σύγχρονο πρόβλημα ανατροφής: η Madonna είπε ότι μετάνιωσε που έδωσε στα μεγαλύτερα παιδιά της τηλέφωνα στα 13 της και δεν θα το έκανε ξανά.
Από την άλλη πλευρά, πιθανότατα έχετε μόνοι σας ένα τηλέφωνο που θεωρείτε απαραίτητο εργαλείο για την καθημερινή ζωή – από email και ηλεκτρονικές αγορές, μέχρι βιντεοκλήσεις και οικογενειακά άλμπουμ φωτογραφιών. Και αν οι συμμαθητές και οι φίλοι του παιδιού σας παίρνουν τηλέφωνα, δεν θα χάσουν τηλέφωνα χωρίς ένα;
Υπάρχουν ακόμη πολλά αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των smartphone και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στα παιδιά και τους εφήβους, αλλά η υπάρχουσα έρευνα παρέχει ορισμένα στοιχεία για τους κύριους κινδύνους και τα οφέλη τους.
Συγκεκριμένα, ενώ δεν υπάρχουν γενικά στοιχεία που να δείχνουν ότι η κατοχή ενός τηλεφώνου ή η χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι επιβλαβής για την ευημερία των παιδιών γενικά, αυτό μπορεί να μην λέει την πλήρη ιστορία. Οι περισσότερες έρευνες μέχρι στιγμής επικεντρώνονται σε εφήβους και όχι σε μικρότερες ηλικιακές ομάδες – και τα αναδυόμενα στοιχεία δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχουν συγκεκριμένες αναπτυξιακές φάσεις όπου τα παιδιά κινδυνεύουν περισσότερο από αρνητικές επιπτώσεις.
Επιπλέον, οι ειδικοί συμφωνούν σε αρκετούς βασικούς παράγοντες που πρέπει να λάβετε υπόψη όταν αποφασίζετε εάν το παιδί σας είναι έτοιμο για smartphone – και τι πρέπει να κάνετε όταν αποκτήσει ένα smartphone.
Τα στοιχεία σχετικά με το πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να δώσουν σε ένα παιδί το δικό τους smartphone είναι ανεπαρκή, αλλά υπάρχουν βασικές στιγμές όπου οι κίνδυνοι είναι υψηλότεροι (Σύστημα: Nicolas Asouri/AFP/Getty Images)
Τα στοιχεία σχετικά με το πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να δώσουν σε ένα παιδί το δικό τους smartphone είναι ανεπαρκή, αλλά υπάρχουν βασικές στιγμές όπου οι κίνδυνοι είναι υψηλότεροι (Σύστημα: Nicolas Asouri/AFP/Getty Images)
Στοιχεία από την Ofcom, τη ρυθμιστική αρχή επικοινωνιών του Ηνωμένου Βασιλείου, δείχνουν ότι η συντριπτική πλειονότητα των παιδιών στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι κάτοχοι smartphone έως την ηλικία των 11 ετών, με το ποσοστό ιδιοκτησίας να αυξάνεται από 44% στην ηλικία των 9 ετών σε 91% στην ηλικία των 11 ετών . Στις ΗΠΑ, το 37% των γονέων παιδιών ηλικίας εννέα έως 11 ετών λέει ότι το παιδί τους έχει το δικό του smartphone. Και σε μια ευρωπαϊκή μελέτη σε 19 χώρες, το 80% των παιδιών ηλικίας εννέα έως 16 ετών ανέφεραν ότι χρησιμοποιούν smartphone για να συνδέονται καθημερινά ή σχεδόν καθημερινά .
«Μέχρι να φτάσουμε στην εφηβεία, πάνω από το 90% των παιδιών έχουν τηλέφωνο», λέει η Candice Odgers, καθηγήτρια ψυχολογικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Irvine, στις ΗΠΑ.
Ενώ μια ευρωπαϊκή έκθεση για τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας μεταξύ παιδιών από τη γέννηση έως οκτώ ετών διαπίστωσε ότι αυτή η ηλικιακή ομάδα είχε «περιορισμένη ή καθόλου αντίληψη των διαδικτυακών κινδύνων», όταν πρόκειται για τις επιζήμιες συνέπειες της χρήσης smartphone – και των εφαρμογών κοινωνικής δικτύωσης που έχουν πρόσβαση μέσω αυτών – για τα μεγαλύτερα παιδιά, λείπουν αδιάσειστα στοιχεία.
Ο Odgers ανέλυσε έξι μετα-αναλύσεις εξετάζοντας τη σχέση μεταξύ της χρήσης ψηφιακής τεχνολογίας και της ψυχικής υγείας των παιδιών και των εφήβων , καθώς και άλλες μελέτες μεγάλης κλίμακας και μελέτες καθημερινών ημερολογίων. Δεν βρήκε σταθερή σχέση μεταξύ της χρήσης της τεχνολογίας των εφήβων και της ευημερίας τους.
«Η πλειοψηφία των μελετών δεν βρίσκει καμία σχέση μεταξύ της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της ψυχικής υγείας», λέει ο Odgers. Στις μελέτες που βρήκαν συσχέτιση, τα μεγέθη των επιπτώσεων –τόσο θετικά όσο και αρνητικά– ήταν μικρά. «Το μεγαλύτερο εύρημα ήταν πραγματικά μια αποσύνδεση μεταξύ αυτού που πιστεύουν οι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των ίδιων των εφήβων, και αυτού που πραγματικά λένε τα στοιχεία», λέει.
Το μόνο άτομο που μπορεί πραγματικά να κρίνει πώς τα social media επηρεάζουν τα παιδιά είναι συχνά το πιο κοντινό τους – η Amy Orben
Μια άλλη ανασκόπηση, από την Amy Orben, μια πειραματική ψυχολόγο στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, στο Ηνωμένο Βασίλειο, βρήκε επίσης τα στοιχεία ασαφή . Αν και υπήρχε μια μικρή αρνητική συσχέτιση, κατά μέσο όρο, σε όλες τις μελέτες που συμπεριλήφθηκαν, ο Orben συμπέρανε ότι ήταν αδύνατο να γνωρίζουμε εάν η τεχνολογία προκαλούσε την πτώση στην ευημερία ή το αντίστροφο – ή εάν άλλοι παράγοντες επηρέαζαν και τα δύο.
Μεγάλο μέρος της έρευνας σε αυτόν τον τομέα δεν είναι αρκετά υψηλής ποιότητας για να προσφέρει ουσιαστικά αποτελέσματα, σημειώνει.
Φυσικά, αυτά τα αποτελέσματα είναι μέσοι όροι. «Υπάρχει μια εγγενής μεγάλη ποικιλία γύρω από αυτόν τον αντίκτυπο [στην ευημερία] που έχει βρεθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία», λέει ο Orben, και η εμπειρία των μεμονωμένων εφήβων θα εξαρτηθεί από τις δικές τους προσωπικές συνθήκες. «Το μόνο άτομο που μπορεί πραγματικά να το κρίνει αυτό είναι συχνά οι άνθρωποι που είναι πιο κοντά τους», προσθέτει.
Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι ανεξάρτητα από το τι λένε τα ευρύτερα στοιχεία, μπορεί να υπάρχουν παιδιά που δυσκολεύονται λόγω της χρήσης κοινωνικών μέσων ή ορισμένων εφαρμογών – και είναι σημαντικό οι γονείς να είναι συντονισμένοι με αυτό και να προσφέρουν υποστήριξη.
Από την άλλη πλευρά, για ορισμένους νέους, ένα τηλέφωνο μπορεί να γίνει σωσίβιο – κάπου για να βρείτε μια νέα μορφή πρόσβασης και κοινωνικής δικτύωσης ως άτομο με αναπηρία ή ένα μέρος για να αναζητήσετε απαντήσεις σε πιεστικές ερωτήσεις σχετικά με την υγεία σας .
«Φανταστείτε ότι είστε έφηβος που ανησυχείτε ότι η εφηβεία πάει στραβά, ή ότι η σεξουαλικότητά σας δεν είναι ίδια με των φίλων σας ή ανησυχείτε για την κλιματική αλλαγή όταν οι ενήλικες γύρω σας τη βαριούνται», λέει η Σόνια Λίβινγκστον, καθηγήτρια κοινωνικής ψυχολογίας. στο London School of Economics, UK, και συν-συγγραφέας του βιβλίου Parenting for a Digital Future .
Ως επί το πλείστον, όμως, όταν χρησιμοποιούν το τηλέφωνό τους για επικοινωνία, τα παιδιά μιλούν με φίλους και συγγενείς. «Αν πραγματικά αναλύσετε με ποιους μιλάνε τα παιδιά στο διαδίκτυο […], υπάρχει μια πολύ ισχυρή επικάλυψη με το δίκτυό τους εκτός σύνδεσης», λέει ο Odgers. «Νομίζω ότι όλη αυτή η ιδέα ότι χάνουμε ένα παιδί στην απομόνωση του τηλεφώνου – για ορισμένα παιδιά, αυτό μπορεί να είναι πραγματικός κίνδυνος, αλλά για τη συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών, συνδέονται, μοιράζονται, μοιράζονται. συν-παρακολούθηση.”
Στην πραγματικότητα, ενώ τα smartphone συχνά κατηγορούνται για τα παιδιά που περνούν λιγότερο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους, μια μελέτη στη Δανία σε παιδιά 11 έως 15 ετών βρήκε κάποιες ενδείξεις ότι τα τηλέφωνα δίνουν πραγματικά στα παιδιά ανεξάρτητη κινητικότητα αυξάνοντας την αίσθηση ασφάλειας των γονέων και βοηθώντας στην πλοήγηση σε άγνωστο περιβάλλον. . Τα παιδιά είπαν ότι τα τηλέφωνα ενίσχυαν την εμπειρία τους έξω ακούγοντας μουσική και διατηρώντας επαφή με γονείς και φίλους.
Φυσικά, η ικανότητα να είσαι σε σχεδόν συνεχή επικοινωνία με συνομηλίκους δεν έρχεται χωρίς κίνδυνο.
“Νομίζω ότι το τηλέφωνο ήταν μια φανταστική απελευθέρωση αυτού που ήταν πάντα μια ανικανοποίητη ανάγκη από την πλευρά των νέων”, λέει ο Livingstone. “Αλλά για πολλούς μπορεί να γίνει καταναγκαστικός, μπορεί να γίνει απίστευτα κανονιστικός. Μπορεί να τους πιέσει να αισθανθούν ότι υπάρχει ένα μέρος όπου βρίσκονται οι λαϊκοί άνθρωποι, στο οποίο αγωνίζονται να μπουν ή μπορεί να αποκλειστούν, όπου όλοι κάνουν το ίδιο πράγμα και ξέρει για το πιο πρόσφατο ό,τι-είναι».
Στην πραγματικότητα, σε μια εργασία που δημοσιεύθηκε νωρίτερα φέτος, ο Orben και οι συνεργάτες του βρήκαν “παράθυρα αναπτυξιακής ευαισθησίας” – όπου η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης συνδέεται με μια μεταγενέστερη περίοδο χαμηλότερης ικανοποίησης από τη ζωή – σε συγκεκριμένες ηλικίες κατά την εφηβεία.
Για πολλά τηλέφωνα μπορεί να γίνουν καταναγκαστικά – Sonia Livingstone
Αναλύοντας δεδομένα από περισσότερους από 17.000 συμμετέχοντες ηλικίας μεταξύ 10 και 21 ετών, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η υψηλότερη χρήση των social media στις ηλικίες 11 έως 13 για τα κορίτσια και 14 έως 15 για τα αγόρια, προέβλεπε χαμηλότερη ικανοποίηση από τη ζωή ένα χρόνο αργότερα. Το αντίστροφο ίσχυε επίσης: η χαμηλότερη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σε αυτή την ηλικία προέβλεπε μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη ζωή το επόμενο έτος.
Αυτό ευθυγραμμίζεται με το γεγονός ότι τα κορίτσια τείνουν να περνούν την εφηβεία νωρίτερα από τα αγόρια, λένε οι ερευνητές, αν και δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να λένε ότι αυτή είναι η αιτία της διαφοράς στο χρόνο. Ένα άλλο παράθυρο εμφανίστηκε στην ηλικία των 19, τόσο για άνδρες όσο και για γυναίκες, περίπου τη στιγμή που πολλοί έφηβοι φεύγουν από το σπίτι.
Οι γονείς θα πρέπει να παίρνουν αυτά τα ηλικιακά εύρη με λίγο αλάτι όταν λαμβάνουν αποφάσεις για τις οικογένειές τους – αλλά αξίζει να γνωρίζετε ότι οι αναπτυξιακές αλλαγές θα μπορούσαν να κάνουν τα παιδιά πιο ευαίσθητα στην αρνητική πλευρά των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Κατά τη διάρκεια των εφηβικών ετών, για παράδειγμα, ο εγκέφαλος αλλάζει μαζικά και αυτό μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο ενεργούν και αισθάνονται οι νέοι – συμπεριλαμβανομένου του να τους κάνει πιο ευαίσθητους στις κοινωνικές σχέσεις και την κατάσταση.
«Το να είσαι έφηβος είναι πραγματικά μια σημαντική περίοδος ανάπτυξης», λέει ο Orben. «Επηρεάζεσαι πολύ περισσότερο από τους συνομηλίκους σου, ενδιαφέρεσαι πολύ περισσότερο για το τι σκέφτονται οι άλλοι για σένα. Και ο σχεδιασμός των μέσων κοινωνικής δικτύωσης – ο τρόπος με τον οποίο παρέχουν κοινωνική επαφή και ανατροφοδότηση, περισσότερο ή λιγότερο, ένα κλικ ένα κουμπί – μπορεί να είναι πιο αγχωτικό σε συγκεκριμένες στιγμές.”
Εκτός από την ηλικία, άλλοι παράγοντες θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον αντίκτυπο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στα παιδιά και τους εφήβους – αλλά οι ερευνητές μόλις αρχίζουν να διερευνούν αυτές τις ατομικές διαφορές. “Αυτός είναι πραγματικά ένας βασικός τομέας έρευνας τώρα”, λέει ο Orben. «Θα υπάρξουν άνθρωποι που επηρεάζονται περισσότερο αρνητικά ή θετικά σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι ζουν διαφορετικές ζωές, έχουν εξελιχθεί σε διαφορετικά σημεία, μπορεί να χρησιμοποιούν διαφορετικά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πρέπει πραγματικά να ξεχωρίσουμε αυτά τα πράγματα».
Ενώ η έρευνα μπορεί να δώσει τροφή για σκέψη στις οικογένειες που αποφασίζουν αν θα αγοράσουν στο παιδί τους ένα smartphone, δεν μπορεί να προσφέρει συγκεκριμένες απαντήσεις στο ερώτημα «πότε;».
«Νομίζω ότι λέγοντας ότι τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα, φυσικά ωθεί την ερώτηση πίσω στους γονείς», λέει ο Orben. «Αλλά αυτό μπορεί στην πραγματικότητα να μην είναι τόσο κακό, γιατί είναι τόσο πολύ ατομικό».
Το βασικό ερώτημα που πρέπει να κάνουν οι γονείς, λέει ο Odgers, είναι: «Πώς ταιριάζει για το παιδί και για την οικογένεια;»
Για πολλούς γονείς, η αγορά ενός τηλεφώνου για ένα παιδί είναι μια πρακτική απόφαση. «Σε πολλές περιπτώσεις, οι γονείς είναι αυτοί που θέλουν τα μικρότερα παιδιά να έχουν τηλέφωνα για να μπορούν να διατηρούν επαφή όλη την ημέρα, να μπορούν να συντονίζουν τις παραλαβές», λέει ο Odgers.
Μπορεί επίσης να θεωρηθεί ως ορόσημο στο δρόμο προς την ενηλικίωση. «Νομίζω ότι για τα παιδιά τους δίνει μια αίσθηση ανεξαρτησίας και ευθύνης», λέει η Anja Stevic, ερευνήτρια στο τμήμα επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, στην Αυστρία. “Αυτό είναι σίγουρα κάτι που πρέπει να λάβουν υπόψη οι γονείς: είναι τα παιδιά τους σε ένα στάδιο όπου είναι αρκετά υπεύθυνοι για να έχουν τη δική τους συσκευή;”
Αφιερώστε χρόνο για να πάμε μαζί με ό,τι υπάρχει στο τηλέφωνο – Sonia Livingstone
Ένας παράγοντας που δεν πρέπει να αγνοούν οι γονείς είναι το πόσο άνετα νιώθουν με το παιδί τους να έχει smartphone. Σε μια μελέτη από τον Stevic και τους συνεργάτες του, όταν οι γονείς ένιωσαν έλλειψη ελέγχου στη χρήση smartphone από τα παιδιά τους, τόσο οι γονείς όσο και τα παιδιά ανέφεραν περισσότερες συγκρούσεις σχετικά με τη συσκευή .
Αξίζει να θυμάστε, ωστόσο, ότι η κατοχή ενός smartphone δεν χρειάζεται να ανοίγει τις πύλες σε κάθε διαθέσιμη εφαρμογή ή παιχνίδι. «Ακούω όλο και περισσότερο, όταν παίρνω συνέντευξη από παιδιά, ότι οι γονείς τους δίνουν το τηλέφωνο, αλλά εισάγουν απαιτήσεις για να ελέγξουν και να συζητήσουν ποιες εφαρμογές λαμβάνουν, και νομίζω ότι αυτό είναι μάλλον πολύ σοφό», λέει ο Livingstone.
Οι γονείς θα μπορούσαν επίσης, για παράδειγμα, να περνούν χρόνο παίζοντας παιχνίδια με τα παιδιά για να βεβαιωθούν ότι είναι ευχαριστημένοι με το περιεχόμενο ή να αφιερώσουν χρόνο για να διαβάσουν μαζί ό,τι υπάρχει στο τηλέφωνο.
“Υπάρχει κάποιο βαθμό επίβλεψης, αλλά πρέπει να υπάρχει αυτή η επικοινωνία και το άνοιγμα σε αυτήν, για να μπορέσουμε να τους υποστηρίξουμε για αυτό που βλέπουν και βιώνουν στο διαδίκτυο, όπως και εκτός σύνδεσης”, λέει ο Odgers.
Όταν θέτουν κανόνες του σπιτιού για τη χρήση smartphone – όπως να μην μένουν το τηλέφωνο στην κρεβατοκάμαρα ενός παιδιού όλη τη νύχτα – οι γονείς πρέπει επίσης να ρίξουν μια ειλικρινή ματιά στη χρήση του smartphone τους.
«Τα παιδιά μισούν την υποκρισία», λέει ο Λίβινγκστον. «Μισούν να νιώθουν ότι τους αποδοκιμάζουν για κάτι που κάνουν οι γονείς τους, όπως να χρησιμοποιούν το τηλέφωνο στα γεύματα ή να πηγαίνουν για ύπνο με ένα τηλέφωνο».
Ακόμη και τα πολύ μικρά παιδιά μαθαίνουν από τη χρήση του τηλεφώνου των γονιών τους. Μια ευρωπαϊκή έκθεση για τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας μεταξύ παιδιών από τη γέννηση έως την ηλικία των οκτώ ετών διαπίστωσε ότι αυτή η ηλικιακή ομάδα είχε ελάχιστη ή καθόλου επίγνωση των κινδύνων, αλλά ότι τα παιδιά συχνά αντικατοπτρίζουν τη χρήση της τεχνολογίας των γονιών τους. Μερικοί γονείς ανακάλυψαν ακόμη και κατά τη διάρκεια της μελέτης ότι τα παιδιά γνώριζαν τους κωδικούς πρόσβασης των συσκευών τους και έτσι μπορούσαν να έχουν πρόσβαση σε αυτούς ανεξάρτητα.
Αλλά οι γονείς μπορούν να το χρησιμοποιήσουν προς όφελός τους, εμπλέκοντας μικρότερα παιδιά σε εργασίες που βασίζονται σε smartphone και διαμορφώνοντας καλές πρακτικές. «Νομίζω ότι αυτή η συμμετοχή και η συν-χρήση, είναι στην πραγματικότητα ένας καλός τρόπος για να μάθουν τι συμβαίνει σε αυτήν τη συσκευή, σε τι χρησιμεύει», λέει ο Stevic.
Τελικά, το πότε να αγοράσετε ένα smartphone για ένα παιδί εξαρτάται από μια απόφαση αξίας για τους γονείς. Για κάποιους, η σωστή απόφαση θα είναι να μην αγοράσουν ένα – και, με λίγη δημιουργικότητα, τα παιδιά χωρίς smartphone δεν χρειάζεται να το χάσουν.
«Τα παιδιά που έχουν εύλογη αυτοπεποίθηση και κοινωνικότητα θα βρουν λύσεις και θα γίνουν μέρος της ομάδας», λέει ο Livingstone. «Εξάλλου, κυρίως η κοινωνική τους ζωή είναι στο σχολείο, κυρίως βλέπονται κάθε μέρα ούτως ή άλλως».
Στην πραγματικότητα, το να μάθουν να αντιμετωπίζουν τον φόβο της απώλειας που νιώθουν επειδή δεν έχουν τηλέφωνο θα μπορούσε να αποδειχθεί χρήσιμο μάθημα για τους μεγαλύτερους εφήβους όταν –χωρίς να περιορίζονται πλέον από τους γονείς τους– αγοράζουν αναπόφευκτα ένα για τον εαυτό τους και πρέπει να μάθουν πώς να ρυθμίζουν όρια.
“Το πρόβλημα με τον φόβο της απώλειας είναι ότι δεν τελειώνει ποτέ, επομένως όλοι πρέπει να μάθουν να τραβούν μια γραμμή κάπου”, λέει ο Livingstone.
ΠΗΓΗ The Essential List” – μια επιλεγμένη επιλογή από ιστορίες από το BBC Future , Culture , Worklife , Travel και Reel
